Geslaagde Veenroutetocht Historisch Halfweg 1 september 2019

Onder ideale weersomstandigheden werd op 1 september 2019 de prachtige ‘veenroute’ gefietst met 32 deelnemers, allen voorzien van felgekleurde oranje hesjes. Onder leiding van gids Gerard van Houwelingen (in geel hesje), die voorop reed en de ‘opsluiter’ aan het eind (ook in een geel hesje) werd stipt op tijd (12.00 uur) vertrokken bij het verzamelpunt “Koffie bij Kaatje”.

Het eerste deel van de tocht ging over de Spaarndammerdijk, kortweg de scheiding tussen het veengebied bij Halfweg en het kleigebied (het ingepolderde Houtrak). Hier vertelde onze gids over de eeuwigdurende strijd tegen het water. De vele dijkdoorbraken, zichtbaar in de krommingen in de dijk en de verschillende braken die niet konden worden gedempt, vertellen ieder hun eigen verhaal. Ook de markeringspalen die je langs de dijk ziet staan (op 100 roe afstand van elkaar ca 400 m) zijn onderdeel van deze historie en het noodzakelijke onderhoud aan de dijk.

Ook werd onze aandacht gevraagd voor een boom die langs de dijk is geplant. Daar werd in 1572 een groep van 150 Spaanse speerruiters door een troep geuzen van 18 man, onder leiding van aanvoerder ’t Hoef,  in de pan gehakt zoals dat heet. Dit verhaal werd verteld door de gids in opleiding Frans Rodenburg. Het Spaanse beleg van Haarlem zou later op deze dag vaker ter sprake komen.

De fietstocht voerde verder naar de Inlaagpolder, naar de plek waar de molen “de Dolle Hond” heeft gestaan. Deze molen (zie foto-tekening) voerde het overtollige water uit de inlaagpolder af naar het toenmalige IJ.

Daarna werd uitgebreid stilgestaan bij de Stompe toren. Dit kerkje – gebouwd op een belangrijke strandwal - staat symbool voor de oudste geschiedenis van onze omgeving. Tijdens het beleg van Haarlem werd alles rondom deze stad platgebrand om vrij uitzicht te hebben voor de troepen, maar de toren bleef staan als belangrijk uitzichtpunt voor de Spanjaarden! In het kerkje worden zomers concerten gegeven. Onze groep werd uitgenodigd om binnen te komen kijken en kreeg één van de concertnummers, als generale repetitie, te horen.

Hiervandaan werd naar de nog bestaande molen “de Slokop” gefietst. Deze molen is ook belangrijk geweest voor de bemaling van de polder. Via het recreatiegebied en de Lagedijk kwamen wij uit bij café “Bij van Assema” in Penningsveer, tijd voor een sanitaire stop danwel een kop koffie met appelgebak.

Met wind mee werd begonnen aan het laatste deel van de veenroute. Via het dorp Haarlemmerliede met de historisch Paardenmuur, reden wij via de Oude Notweg, onder het Rottepolderplein door, naar de Vinkenbrug. Onder het “genot” van de opstijgende vliegtuigen en langskomende treinen vertelde gids Gerard nog een verhaal over dit unieke veengebied. De mooie weilanden met de prachtige overkomende wolken (Hollandse schilders zijn er beroemd mee geworden!) vertelden hier - ook zonder woorden - hoe fijn het was om deze middag in dit veengebied rond te fietsen.  

De laatste stop van de route was bij de Batterij en het Spaarnwouderveen. Over dit militair gezien strategisch gebied (denk daarbij aan de smalle engte tussen het Haarlemmermeer en het IJ-meer en de belangrijke verbindingsweg tussen de steden Haarlem en Amsterdam) zijn veel verhalen te vertellen. Een verhaal uit de Spaanse tijd wil ik jullie niet onthouden. Tijdens het beleg van Haarlem werd de stad bevoorraad via het Haarlemmermeer, waarop de geuzen de baas waren. De Spaanse schepen lagen op het IJ, maar konden de Spaarndammerdijk nergens passeren. Spaarndam en de sluizen waren eerder verwoest door de Spanjaarden. Uiteindelijke werd besloten om de dijk bij het Zwet, een moerasgebied tussen de dijk en het Haarlemmermeer, door te steken om zo de schepen in de Haarlemmermeer te krijgen. Dit is uiteindelijk gelukt. Het mondde uit in de slag op de Haarlemmermeer, het verlies door de Geuzen en uiteindelijke de overgave van Haarlem.

Een boeiend historisch verhaal aan het eind van deze prachtige tocht, mede door het uitstekende gidswerk van Gerard van Houweling. Bij deze nog onze dank daarvoor. Een kleine groep bleef nog even napraten bij “Koffie bij Kaatje”

De volgende activiteiten die bij Historisch Halfweg op de agenda staan zijn op 21 september een wandeltocht door Halfweg en Zwanenburg en op 30 oktober de donateursavond met drie audiovisuele presentaties in de Protestantse kerk te Halfweg. Meer informatie hierover is te vinden op onze website: http://www.historischhalfweg.nl/Activiteiten/Detailpagina.php?id=7 of op onze facebook pagina van Historisch Halfweg.