Het RIVM heeft een verband aangetoond tussen ultrafijnstof afkomstig van luchtvaart en gezondheidseffecten.
Het RIVM heeft een verband aangetoond tussen ultrafijnstof afkomstig van luchtvaart en gezondheidseffecten. René de Leeuw

Verband tussen klachten over fijnstof en Schiphol

27 juni 2019 om 15:46 lokaal

SCHIPHOL Korte blootstellingen aan verhoogde concentraties ultrafijnstof als gevolg van het vliegverkeer, kunnen leiden tot kortdurende gevolgen voor de gezondheid, zowel bij kinderen als volwassenen. Dat blijkt uit onderzoek dat het RIVM heeft gepubliceerd. Effecten van langdurige blootstelling zijn nog onderwerp van lopend onderzoek.

Bij ultrafijn stof gaat het om heel kleine deeltjes in de lucht die je niet met het blote oog kunt zien, kleiner dan een tienduizendste millimeter. Bekend was al dat vliegtuigen die in grote hoeveelheden uitstoten, maar minder duidelijk was nog de mate van schadelijkheid. Ultrafijnstof wordt ook uitgestoten door wegverkeer en natuurlijke bronnen.

Uit het onderzoek dat het RIVM heeft uitgevoerd samen met de Universiteit van Utrecht en het AMC, blijkt dat vooral kinderen onder invloed van ultrafijnstof meer last hebben van luchtwegklachten, zoals kortademigheid en piepende ademhaling. Dat is bijvoorbeeld vastgesteld in Badhoevedorp wanneer de wind veel ultrafijnstof vanaf Schiphol aanvoert. Zij gebruiken dan meer medicijnen. De effecten doen zich vooral voor bij kinderen die al klachten aan de luchtwegen hebben en al medicijnen gebruiken.

Bij zowel kinderen als gezonde volwassenen is kortdurende vermindering in de longfunctie vastgesteld. Bij gezonde volwassenen wordt ook de hartfunctie negatief beïnvloed. Het RIVM voegt daaraan toe dat de effecten klein zijn en niet tot directe gezondheidsklachten hoeven te leiden. Voor individuen die er gevoelig voor zijn, omdat zij al aan bijvoorbeeld astma of hartaandoeningen lijden, kunnen de effecten groter zijn. Het RIVM heeft geen aanwijzingen dat bij ultrafijnstof van vliegtuigen de effecten anders zijn dan die van wegverkeer. De conclusies zijn gebaseerd op drie deelstudies: een studie met basisscholieren in woonkernen vlakbij Schiphol (Badhoevedorp en Aalsmeer), een studie met 21 gezonde volwassenen direct naast Schiphol en een laboratoriumstudie met longcellen. Naar lange termijn effecten loopt nog onderzoek. Resultaten hiervan worden in 2021 verwacht.

REKENMODEL Onderdeel van het onderzoek is het opstellen van een betrouwbaar rekenmodel om de jaargemiddelden van concentraties ultrafijn stof door vliegverkeer rond Schiphol te bepalen. Het model is geijkt met metingen op tien plekken rond de luchthaven. Nieuw is dat ook taxiënde vliegtuigen voortaan meetellen. Daarnaast zijn aanvullende gegevens verwerkt uit de wetenschappelijke literatuur. Uit het model blijkt heel dichtbij Schiphol de bijdrage van de luchtvaart het grootst: 15.000 deeltjes per kubieke centimeter (cm3) of meer. Deze concentratie werd gemeten in Hoofddorp-Oost (ten zuiden van de Polderbaan). In grote delen van Hoofddorp en Badhoevedorp en ook in Aalsmeerderburg gaat het om 10.000 tot 15.000 deeltjes per cm3. Hoofddorp-West en delen van Zwanenburg, Aalsmeer en Amstelveen hebben 4.000 tot 10.000 deeltjes per cm3 in de lucht afkomstig van het luchtverkeer. De invloed van Schiphol is meetbaar in Leimuiden, Haarlem, heel Amsterdam, tot zelfs Landsmeer toe.

René de Leeuw

Mail de redactie
Meld een correctie

advertentie
advertentie