Veteranendag in teken van kwetsbaarheid en kracht

HOOFDDORP Veteranen kwamen zaterdagmiddag samen in het gemeentekantoor voor de jaarlijkse Haarlemmermeerse Veteranendag. Voormalig marinier Peter Bercx gaf een lezing over zijn leven en lichtte op zeer persoonlijke wijze toe hoe hij naar diverse uitzendingen gediagnosticeerd werd met de posttraumatische stressstoornis PTSS en hoe deze ziekte zijn leven daarna heeft beïnvloed.

Bert Bouchier, voorzitter van de Veteranen Ontmoetingsplaats Haarlemmermeer (VOH) en zelf nog twee jaar actief dienend militair, vertelt dat er in Haarlemmermeer zeker zeshonderd veteranen wonen, waarvan er slechts honderd bij VOH zijn aangesloten. 

CLUBHUIS

“Het gaat om (oud)-militairen die het Koninkrijk der Nederlanden hebben gediend in oorlogsgebieden en op vredesmissies bij de marine, lucht- en landmacht en de marechaussee”, licht hij toe. “Het gaat niet alleen om heren, maar er zijn ook vrouwelijke veteranen waarvan nog een aantal in actieve dienst is. Elke maand houden wij een bijeenkomst in het clubhuis van de Rugby Club. Daar ontmoeten we zo’n dertig à veertig lokale veteranen met partners.”

Loco burgemeester Jurgen Nobel ontvangt de veteranen rond de klok van twee. De oudgedienden komen voor de eerste maal in het gemeentekantoor aan de Taurusavenue samen. Op verzoek vindt de jaarlijkse ontmoeting in oktober plaats, rekening houdend met de landelijke veteranendag. Na het openingswoord van Nobel richt de VOH-voorzitter zich tot het publiek: hij wil graag naast de veteranen die al bij VOH bekend zijn ook de adressen van andere veteranen uit onze gemeente. 

KNOKKEN

Speciale gast Peter Bercx houdt een indrukwekkende lezing over zijn leven als marinier en het leven erna. “Kwetsbaarheid en kracht gaan goed samen”, begint hij. Als motto heeft hij roeien na herstel, waarbij hij doelt op blijven knokken voor wie je bent en waar je staat. Zijn militaire verleden heeft hem verrijkt, maar was ook vaak een worsteling. Ingrijpende gebeurtenissen hebben hem getraumatiseerd en heeft geleid tot PTSS. “Van de 23 jaar die ik heb gediend, was ik 19 jaar marinier. Stoer, maar een mentale ziekte is niet stoer.” 

Bercx benadrukt dat PTSS geen veteranenziekte is. “Ik voelde vooral machteloosheid. Na mijn uitzending naar de Sinaï in 1983 kwam ik in 1992 terecht in Cambodja. Daar is de kiem gelegd voor de sluipmoordenaar PTSS. Daar was ik ook binnen het kamp niet veilig.” Vervolgens werd de oud-marinier in Sarajevo regelmatig blootgesteld aan beschietingen. “Onder vuur liggen hoort bij het vak, daar kun je niets tegen doen. De eeuwige waakzaamheid, lijken uitwisselen in de nacht, wraakacties, kinderlichaampjes, eenzaamheid en waanbeelden, dit alles heeft verschrikkelijk veel impact op een persoon.” 

PTSS

Terug in Nederland kon Bercx zich moeilijk aanpassen. Hij dacht veel terug aan de tijd van primitieve behuizing, geen privacy hebben, het prikkeldraad en het moeizame contact met thuis. “PTSS zorgde ervoor dat ik agressiever werd, bevroor en moeite had met zelfbeheersing.” Het leven van Bercx kwam in een neerwaartse spiraal terecht en hij zocht in 1997 hulp bij een arts. Vluchtgedrag zette hij om in confrontatie met zichzelf. Uiteindelijk kwam Bercx bij de mariniers terug, werkte hij een tijdje als teamleider bussen en deed hij in Amerika de opleiding tot bodyguard. “Maar eens een marinier, altijd een marinier, je wordt vindingrijk in overleven.” 

Bercx prijst de hulpverlening van de laatste tien jaar van defensie. “Gelukkig kun je nu altijd terecht.” Bercx is trots op zijn benoeming, eerder dit jaar, tot Ridder in Orde van Oranje-Nassau. “Ik ben er nog! Ook na een ongeluk in 2019 en Corona. Denk in mogelijkheden. Houd van jezelf. Vergooi je leven niet.” Aan het einde van zijn relaas komt hij terug op de kwetsbaarheid en kracht. “Roeien uit je trauma, stap in de sloep en geef niet op!”