Franke van der Laan, Klimaatburgemeester, komt met idee om opwarming aarde tegen te gaan

HAARLEMMERMEER Franke van der Laan mag zich ook dit jaar de Klimaatburgemeester van gemeente Haarlemmermeer noemen. Dat heeft het ministerie van Economische Zaken en Klimaat maandag bekendgemaakt bij het startsein van de Nationale Klimaatweek. Klimaatburgemeesters spelen een belangrijke rol door inwoners met een duurzaam, klimaatbewust initiatief te inspireren om ook duurzamer en klimaatvriendelijker te leven.

Van der Laan (69) is een duurzame doener. Als Klimaatburgemeester wil hij een voorbeeld zijn voor anderen om een duurzamer leven te leiden. “Het klimaatbeleid en de zorg erover wordt veel te veel vanuit de mens bekeken. Maar het ecosysteem kan de menselijke druk niet meer aan. Daarom zet ik het ecosysteem centraal, zodat we er samen voor de toekomst iets moois van kunnen maken.”

Volgens de Klimaatburgemeester is het inmiddels bijna iedereen wel duidelijk dat menselijk handelen de oorzaak is van het uit balans raken van het klimaat. “In feite is het uit balans groeien van de inname en uitstoot van de menselijke samenleving al 40 jaar geleden serieus ingezet. Die situatie is eerst genegeerd, toen belachelijk gemaakt en nu zijn we langzamerhand toe aan het nemen van schijnoplossingen”, aldus Van der Laan. “Onder die schijnoplossingen vallen bijvoorbeeld het grijpen naar technische oplossingen om minder CO2 uit te stoten. Denk aan kernenergie, zonnepanelen en elektrische auto’s met als doel door te groeien en als verdienmodel.” 

“In Haarlemmermeer doen we volop mee aan die race naar de bodem onder andere door het bouwen van tienduizenden huizen en het versieren van het landschap met dozen voor Chinese wegwerp rommel die vanuit de leunstoel besteld wordt.”

Als Klimaatburgemeester legt Van der Laan daar de vinger op. Niet om lastig te zijn, maar om tot een maatschappelijke aanpak te komen, waarmee we naar een samenleving toe groeien die nog 100.000 jaar of meer mee kan, in plaats van 5 tot 10 jaar.

“Verwacht van mij als (ecologische en sociale) Klimaatburgemeester niet dat ik zonnepanelen of geïsoleerde huizen ga promoten. Dat moet sowieso en is heel goed, maar dat soort zaken zijn niet voldoende om het klimaatprobleem op te lossen. Dat werkt alleen als ze algemeen verbindend en verplichtend gemaakt worden. Als 20 procent van de mensen dat vrijwillig doet, maar de andere 80 procent maakt daar misbruik van, schiet het helemaal het doel voorbij.”

Als ecoloog promoot Van der Laan dat niet de mens, maar het hele ecosysteem centraal gesteld moet worden. Af moeten van groei en dat de mensheid moet leren het gemeenschappelijke belang voorop te stellen. “Het is in het belang van de Haarlemmermeerder, de Nederlander, de Europeaan, de Rus, de Amerikaan, de Chinees en de hele derde wereld om die klimaatcrisis de kop in te drukken.” 

Om dit te bereiken bepleit de Klimaatburgemeester voor een ecologisch en sociaal model. “De klimaatcrisis komt voort uit het feit dat er te veel CO2 in de lucht zit. Als we dit in 10 tot 20 jaar de overmaat uit de dampkring kunnen halen, dammen we het uit de bocht vliegen van de temperatuur net zo hard in. Ondanks de pessimistische en urgente analyse ben ik toch een optimist. Ik denk dat we als mensheid alles kunnen als we maar mondiaal samenwerken en ons gemeenschappelijk belang leren inzien.”

Zijn optimisme is gestoeld op het inzicht dat alle processen in de natuur exponentieel verlopen en dat is onvoorstelbaar snel. “Laten we daar gebruik van maken, dat doen we in Haarlemmermeer als Stichting MEERGroen al 15 jaar. Als middel om ecologie centraal te zetten zou ik wereldwijd zoveel bomen willen planten dat we in 10 tot 20 jaar zoveel CO2 uit de lucht halen dat we onszelf 50 tot 100 jaar extra tijd geven om in de hervonden gemeenschappelijkheid de structurele hervorming van de samenleving te realiseren.” 

Een tegenwerping kan zijn dat er niet zoveel bomen zijn. “Dat klopt als je aan een traditioneel budgetair- en koopmodel denkt. Maar we hoeven de meeste bomen niet te kopen. Die staan bij miljarden vrijelijk beschikbaar in de natuur. Deze aanpak, gestoeld op het beheren van verwaarloosde bossen heet het Haarlemmermeerse boomweggeefmodel. Zo redden we gratis boompjes uit de natuur, die anders dood gaan door te veel concurrentie. Als er 1 of 2 miljoen Nederlanders helpen, kunnen alleen in onze 500.000 ha bos en bosplantsoen jaarlijks 5 tot 10 miljard boompjes van 5 à 10 jaar oud oprapen en redden. Dat zijn onvoorstelbare aantallen en als je dat in heel de wereld doet, kun je in 10 jaar tijd zoveel bos verplanten dat we die 50 tot 100 jaar extra tijd kunnen realiseren en bij hervonden saamhorigheid nog veel meer.” 

In de klimaatweek begint ook weer de actie van meerbomen.nu. Deze actie is al 15 jaar geleden gestart in Haarlemmermeer. “Laten we daarom dit jaar Haarlemmermeer als voorbeeld gemeente op de kaart zetten waar we honderdduizenden bomen kunnen redden. Dat wordt mijn doel als Klimaatburgemeester 2023. Wie doet er mee? Zie meerbomen.nu en stichtingmeergroen.nl.”