Vliegverkeer zorgt voor gezondheidsklachten in Kennemerland

KENNEMERLAND Inwoners van Kennemerland die slecht slapen door vliegverkeer ervaren stress. Tot deze conclusie komt GGD Kennemerland na een verdiepende studie in vijf GGD-regio’s rondom Schiphol. Er is een toename in de beleving van ernstige geluidhinder in 2016 ten opzichte van 2012. Ernstige slaapverstoring is in de GGD-regio Kennemerland relatief hoog.

Voor het eerst zijn in een kwalitatieve studie ook interviews gehouden met een groep inwoners in GGD-regio’s rondom Schiphol, om de oorzaken van de ervaren hinder en slaapverstoring en de gevolgen ervan voor de gezondheid te kunnen verklaren. Deze interviews vonden plaats in het voorjaar van 2019. Dus vóór de coronacrisis.

VROEGE OCHTEND De geïnterviewden geven aan dat de slaapverstoring overwegend plaatsvindt in de late avond, tussen 23.00 en 24.00 uur en de vroege ochtend, tussen 5.00 en 7.00 uur. De slaapverstoring is fors hoger dan berekeningen laten zien, vooral aan de randen van de nacht. Dit is ook het geval in gemeenten en woongebieden die buiten het gebied liggen waarvoor regelgeving geldt. De in de gezondheidsmonitor 2016 onderzochte ervaren ernstige hinder en slaapverstoring geeft hogere uitkomsten dan berekend op basis van de geluidbelasting. Bij de ervaren slaapverstoring speelt het wonen dichtbij de aan- en uitvliegroutes een grote rol. Ook het regelmatig afwijken door vliegverkeer van de routes, de toename van het aantal vliegbewegingen en langdurig laagvliegen spelen een rol bij de ervaring van slaapverstoring.

GEZONDHEIDSPROBLEMEN Geïnterviewden met ernstige geluidhinder en slaapverstoring door vliegverkeer geven aan psychische problemen te hebben. Een aantal heeft zelfs slaapmedicatie nodig. Een deel van hen heeft gezondheidsklachten die zij in verband brengen met het vliegverkeer zoals moeheid, stress, luchtwegklachten en hart- en vaatziekten. Bij sommigen hebben de slaapprobleem gevolgen op het gebied van relaties en werk. De geïnterviewden uiten ook hun zorgen over de invloed van het vliegverkeer op de luchtkwaliteit, het klimaat en de veiligheid. Zij gaven tijdens het interview ook ideeën over het verbeteren van hun leefomgeving zoals creëren van groen, stilte- en recreatiegebieden in de buurt en isolatiemaatregelen.  

GELUIDSHINDER VERMINDEREN Gelet op de verhoogde gezondheidsrisico’s, die samenhangen met geluidshinder en met name slaapverstoring, beveelt GGD Kennemerland aan de geluidhinder substantieel te verminderen. Prioriteit gaat daarbij uit naar concrete maatregelen om de slaapverstoring te minimaliseren. Het participatieproces met bewonersgroepen en het gesprek met inwoners biedt mogelijkheden voor (beleids-)maatregelen bij de inrichting van de leefomgeving.

Nader onderzoek naar de ervaren geluidhinder en slaapverstoring in het gehele invloedgebied van de luchthaven kan meer inzicht geven in gezondheidseffecten voor de mensen die hier wonen. Bovendien is het van belang dat de monitoring van de ervaren geluidhinder en slaapverstoring als gevolg van vliegverkeer in de wijde omgeving van de luchthaven wordt voortgezet en uitgebreid. Hiermee is al een start gemaakt. Er zal een landelijke rapportage verschijnen op basis van de gezondheidsmonitor van 2020. Dit onderzoek is gehouden in het najaar van 2020.Voortzetting hiervan na 2020 is daarom ook gewenst, met verder onderzoek naar de relatie van slaapverstoring met de geluidbelasting.  

Alle resultaten van het onderzoek, gedaan in opdracht van de bestuurscommissie Publieke Gezondheid en Maatschappelijk Zorg van de Veiligheidsregio Kennemerland, zijn ook terug te vinden op Schiphol en gezondheid | GGD Kennemerland.