Aortastichting trekt aan de bel: 'Tijdbom in je buik'

HOOFDDORP "Veel senioren lopen rond met een tijdbom in hun buik. Daar merken ze niets van. Ze voelen hun bom niet tikken, maar als hij afgaat, is het meestal te laat. Ze sterven aan een interne bloeding veroorzaakt door een scheurtje in de lichaamsslagader, de aorta, waar die door de buik loopt. Dat had niet gehoeven. Vroegtijdige screening kan zoiets voorkomen."

AORTASTICHTING Bernard Lempers (69) is ervaringsdeskundige. Bij hem liet een buikscan zien dat in zijn buikaorta een verwijding (aneurysma) aantoonbaar was. "Als die voor een scheurtje had gezorgd, was ik dood geweest. Gelukkig kon ik tijdig geopereerd worden. Maar het zette me aan het denken. Hoeveel mensen lopen er nog meer met zoiets rond zonder dat ze het weten?"

Lempers besloot iets te doen. Hij zette in op research, zocht contact met medici en ging brainstormen over een landelijk programma preventieve screening. "Er lopen in Nederland zo'n 50.000 senioren rond met zo'n aneurysma. Bij een aantal daarvan staat de aorta al op knappen. In 2016 stierven hierdoor minimaal 674 mannen en 382 vrouwen. Als dat met een simpele scan had kunnen worden voorkomen, waar wachten we dan op?"

Hij vond gehoor, maar het lukte niet de overheid enthousiast te krijgen. "Samen met een werkgroep is er toen gekozen voor een burgerinitiatief om zelf aan de gang te gaan. In 2017 hebben we de Aortastichting opgericht, met als doel het voorkomen van vroegtijdig overlijden door een AAA-aandoening (Aneurysma, Aorta, Abdominalis).

AAA-QUICKSCAN. De Aortastichting wordt gerund door vrijwilligers, gesteund door een Raad van Advies bestaande uit medici. De preventieve screening die deze stichting promoot is de AAA-quickscan, een echografisch onderzoek, zoals ook gebeurt bij zwangerschapscontrole. "Wij gebruiken apparatuur die al beschikbaar is bij centra waar zwangerschapsecho's gemaakt worden. Dat is uit kostenoogpunt voordelig, en – heel praktisch – er is al goed opgeleid personeel aanwezig. Ze hoeven alleen een korte training te volgen die specifiek op AAA is afgestemd. We willen in Nederland komen tot 50 onderzoeklocaties."

PIJNLOOS Edith Adriaansen, echoscopiste en eigenaresse van Echowonder, bevestigt dat. Haar bedrijf heeft vestigingen in Hillegom en Hoofddorp en hoort bij de 35 centra waar de AAA-quickscan al kan worden uitgevoerd. Screeningfaciliteiten zijn dus ook in deze regio beschikbaar. "Het onderzoek is volstrekt pijnloos en duurt maar 15 minuten. Aanwijzingen voor een aneurysma maken we snel zichtbaar." Samen met Lempers formuleert ze wie er over screening zou moeten nadenken. "De doelgroep is senioren boven de 50. Niemand hoeft er tegenop te zien, het onderzoek is niet belastend. We brengen via een echo de status van de

buikaorta in kaart. Zien we geen verwijding, dan is er de eerste 10 jaar geen herhaling nodig. Is er een geringe verwijding, dan adviseren we de situatie te monitoren. Is er sprake van een duidelijk aneurysma, dan verwijzen we naar de huisarts, zodat direct met het medische traject kan worden begonnen." De kosten van de AAA-quickscan bedragen 40 euro en worden (nog) niet door de ziektekostenverzekering vergoed. Geïnteresseerden kunnen zich op eigen initiatief, zonder medische verwijzing, melden bij het echocentrum in hun regio.

Info: www.aortastichting.nl. Hoofddorp: Happy Kids Het Kasteeltje, tel. 023-2050046. Hillegom, Geboortecentrum Puur tel. 023-2050046.

Anja Maas