Remkes: Schiphol kan groeien bij aanpak stikstof

SCHIPHOL De luchtvaart draagt relatief weinig bij aan wat er op de grond neerslaat aan stikstof. Toch moet ook de luchtvaart bijdragen aan vermindering van de uitstoot daarvan, maar daar zijn zodanige mogelijkheden voor dat groei voor de luchtvaart mogelijk blijft.
Dat is globaal de strekking van het 'Advies Luchtvaartsector' van het Adviescollege Stikstofproblematiek, in de volksmond de 'commissie Remkes', genoemd naar voorzitter Johan Remkes.
Het rapport lekte afgelopen week vroegtijdig uit en leidde al vanuit diverse hoeken tot commentaren met de strekking: "Schiphol kan dus voorlopig niet groeien." Maar dat is niet wat Remkes in zijn rapport zegt. Volgens hem kan Schiphol wel degelijk groeien, maar het moet die groei wel verdienen. Dat klinkt bekend, want eerder wilde minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Verkeer) Schiphol ook al (beperkt) laten groeien mits eerst lawaai en ander ongemak afnemen. Oftewel: voor wat hoort wat.

OPINIE Remkes gaat in tegen de beeldvorming in de publieke opinie dat de luchtvaart een groot aandeel heeft in de stikstofuitstoot. "Die beeldvorming is niet in overeenstemming met de werkelijheid," schrijft hij. Hij geeft aan dat de luchtvaart weliswaar veel CO2 en fijnstof uitstoot en ook zorgt voor veel geluidhinder, maar de uitstoot van stikstof (NOx vooral) is beperkt.

Hij stelt wel dat het aandeel van de luchtvaart aanzienlijk groter is dan de 0,1 procent van de totale nationale stikstofemmissie waar tot dusver van is uitgegaan. Dat blijkt tussen 0,7 en 1,1 procent te liggen. Bij de genoemde 0,1 procent is alleen meegenomen de stikstof die vrijkomt bij starts en landingen op Nederlandse luchthavens en het vliegen tot ongeveer 1 kilometer hoogte. Maar ook de uitstoot daarboven moet wat Remkes betreft worden meegeteld. NOx dat beneden 1 kilometer wordt uitgestoten, slaat vaak al binnen enkele uren op de grond neer, terwijl NOx afkomstig van hoger dan 1 kilometer daar ongeveer tien dagen over doet en veel gespreider neerslaat. Deze stikstof kan overal vandaan komen, ook van Europese en intercontinentale vluchten buiten Nederland, zodat het moeilijk is vast te stellen wat het aandeel van de Nederlandse luchtvaart daarin precies is.

Remkes stelt verder dat tot nog toe onvoldoende rekening is gehouden met luchthavengebonden activiteiten op de grond. Zo wordt verkeer van- en naar luchthavens nu ten onrechte veelal aan andere sectoren toegeschreven, zoals het wegverkeer. De emissies van wegverkeer van en naar Schiphol vormen 30 procent van de totale aan de luchthaven toe te schrijven NOx uitstoot.

TAXIËN Wat de commissie Remkes betreft kan groei worden toegestaan, als de luchtvaartsector als geheel de NOx-emissies terugdringt. Op Schiphol zelf is weinig winst te halen, behalve met taxiën. Dat moet wat de commissie betreft elektrisch kunnen. De taxi-afstanden op Schiphol, vooral die naar de Polderbaan, zijn behoorlijk lang. Ook glijvluchten bij het naderen van de baan, waarbij de motoren niet of nauwelijks hoeven te worden gebruikt, kan helpen, alsmede optimalisatie van het luchtruim zodat vliegtuigen minder hoeven om te vliegen.

Remkes bepleit verder vooral ontmoediging van het autoverkeer van en naar luchthavens en het openbaar vervoer te stimuleren. De trein en veel bussen en taxi's zijn al elektrisch en stoten geen NOx uit. Verder helpt het vervangen van vluchten door treinreizen.

OPLOSSEN De commissie hecht aan het principe dat elke sector die stikstof uitstoot, een evenwichtige bijdrage levert aan het oplossen van het probleem. De luchtvaart mag niet worden uitgezonderd en moet daarom vol vaart inzetten op minder emissies. Als dat binnen de luchtvaartsector zelf niet helemaal lukt, of niet snel genoeg gaat, dan mag zij helpen in andere sectoren de emissies te verminderen en dat aftrekken van de uitstoot door de luchtvaart. De reducties moeten te allen tijde groter zijn dan dat de luchtvaart groeit.