Omzien in verbazing: boek met veel humor over werken in ziekenhuis

HOOFDDORP Verhalen met veel humor over diaconessen, verpleegsters, broeders, chirurgen, internisten, gynaecologen en patiënten, gebundeld in een boek met de titel Omzien in verbazing. Schrijfsters én vriendinnen Heleen Jansen, Tineke Sas en Janny Poederbach blikken terug op de jaren zestig, waarin zij hun opleiding intern in het Diakonessenziekenhuis in Haarlem volgden. Met leuke anekdotes laten ze de enorme verschillen in de medische wereld zien, van ruim vijftig jaar geleden en nu.

Jansen (79), Sas (74) en Poederbach (84) zijn al 55 jaar vriendinnen. Jansen opperde vier jaar geleden het idee om een boek te schrijven. "Er is zoveel in de zorg en qua opleiding veranderd in de afgelopen vijftig jaar. Het boek laat zien hoe wij als jong meisje in de periode van 1963 – 1967 de interne opleiding in het ziekenhuis hebben ervaren. Je had een piepkleine eigen kamer of samen in het aparte zusterhuis. Het was een bijzonder streng regime. Je werd wel eens uitgescholden en soms seksueel geïntimideerd, de me-too beweging bestond toen nog niet. Het leek wel kostschool. Je moest op een bepaalde tijd binnen zijn, anders werd je op het matje geroepen."

MANNEN Poederbach vult lachend aan: "Soms namen we wel stiekem wat mannen mee naar binnen hoor." De vriendinnen waren toentertijd 21 en 26 jaar oud en bleven intern totdat ze het diploma op zak hadden. "Het boek is makkelijk leesbaar en leuk geschreven. Er worden situaties geschetst en anekdotes beschreven, die ons zijn overkomen, en als je het leest, geloof je het gewoon niet."

De dames vertellen ook dat je functie vroeger gewoon duidelijk voor de patiënt was. "Je was bijvoorbeeld zieken- of kraamverzorgster. Ook hadden we een werkboek waaruit we allerlei spreuken moesten leren. Die vind je terug in het boek."

Sas gaat verder: "Hoe het er vroeger aan toe ging vergeleken met nu, is zo'n enorm verschil. Je kunt nu alles over miskramen googelen, een miskraam hoorde toen ook meer bij het leven, net als hoe je met de dood omging. Er werd minder bij stilgestaan dan nu. Of een nieuwe knie krijgen, dat kon toen nog niet."

Ook herinneren de vriendinnen zich verhalen uit de operatiekamer en dat je voor een blindedarmontsteking langer in het ziekenhuis moest blijven dan tegenwoordig. "Je lag zo tien weken in het ziekenhuis en werd bij ontslag begeleid tot aan je auto."

WERKWEEK Het boek kwam niet zomaar tot stand. Initiatiefneemster Jansen deed uiteraard van te voren de nodige research en heeft het boek geschreven met bijdragen van haar vriendinnen. "In de afgelopen vier jaar hebben we heel wat keren met elkaar gefacetimed en organiseerden we in oktober een werkweek bij mij thuis in Frankrijk, vertelt ze. De samenwerking verliep ondanks de afstand voorspoedig. Alle versies werden nauwkeurig door allemaal gelezen en verbeterd.

De presentatie van Omzien in verbazing was eind februari in het Spaarne ziekenhuis. "Voor deze locatie is bewust gekozen, want het Spaarne is later ontstaan uit een fusie van het Diakonessenziekenhuis, de Mariastichting en het Elisabeth gasthuis."

Sas herinnert zich nog een leuke anekdote. "Er was een patiënt van wie door botkanker een been moest worden geamputeerd. Op mijn brommertje moest ik het been achterop naar de patholoog anatoom in het lab brengen op de Nieuwe Gracht. Dat kun je je nog niet meer voorstellen." Het boekje is interessant voor diverse doelgroepen. "De herinneringen zijn uiteraard heel herkenbaar voor oud-collega's: je waant je als het ware even terug in de tijd. Maar ook voor mensen die meer willen weten hoe alles toen ging en ook voor oud-patiënten. Het boek leest als een trein", aldus Jansen.

Het boek is verkrijgbaar bij de onder meer boekhandel Stevens. Met de aankoop van Omzien in verbazing worden 'de vrienden van het Spaarne Gasthuis' gesteund.