Oeverzwaluw

Oeverzwaluwen zijn vogels die veiligheid bij elkaar zoeken. Ze leven in kolonies van tussen de 25 en 500 paar. Hun nest bouwen ze in steile zandige oevers, waarin ze in 2-3 dagen nestgangen van 0.5 -1.5 m diep graven met hun snavels en poten. Net als bij de IJsvogels is dit een manier om ratten, wezels en slangen buiten te houden. De oeverzwaluw is de kleinste van de zwaluwsoorten in Nederland. Hij weegt 14 gr en is 12 cm lang. Zijn pootjes hebben speciale stevige veertjes om het graven makkelijker te maken. Zijn geluid - tsjirp - lijkt op dat van de huiszwaluw. De nesten worden hoofdzakelijk in de bovenste 60 cm van een steile oever gemaakt. Dit heeft te maken met het oorspronkelijke broeden langs meanderende beken. Door hevige regenval kan namelijk het water in de beek behoorlijk omhoog komen.

Bijzonder: In 1960 kwamen er in Nederland rond 25.000 paar oeverzwaluwen voor met, langs de grote rivieren, kolonies van meer dan 500 paar. Rond 1985 was het broedbestand door verlies van broedgelegenheid (kanalisering van beken!) en droogte in de winterkwartieren geslonken tot een dieptepunt van 3.500 paren. Sindsdien is sprake van een voorzichtige toename tot weer ongeveer 25.000 paar. Omdat deze broedparen over maar 200 kolonies verspreid leven, staat de soort op de rode lijst van beschermde soorten.

Waar: De oeverzwaluw komt op bijna het hele noordelijke halfrond voor. Zoals de meeste insecteneters brengen onze vogels de winter door in Afrika en vooral in de Sahel-zone. Er zijn veel meer kolonies in Oost- en Zuid-Nederland, dan in West-Nederland. Daarom mogen we er trots op zijn dat zich bij de Toolenburgse plas omstreeks het jaar 2000 een kolonie gevestigd heeft in de zandstort. Bij het verwerken van het zand kwam de kolonie in gevaar en is er door Recreatieplas Haarlemmermeer bv in samenwerking met IVN Zuid-Kennemerland een kunstmatige wand gebouwd. Dit broedseizoen zitten er zo’n 60 paren in de kunstmatige wand. Dit moment is het om de kolonie zeer druk omdat de jongen op uitvliegen staan. Er is een uitzichtspunt bij het broedeiland, vanwaar alles prima te zien is. Het eiland betreden is streng verboden, want er volgt meestal nog een tweede nest.