Zwarte Vlier 2

De zwarte of gewone vlier is een struik die overal voorkomt en twee columns nodig heeft voor al zijn bijzonderheden. De vlier wordt al vanaf de oudheid als een waardevolle struik beschouwd. Bij elke boerderij werd een vlierstruik geplant. Eén verklaring hiervoor is, dat vliegen over het algemeen de vlier mijden, en dus ook minder gauw zullen binnenvliegen in een keuken of een stal waar een vlier voor deuren of open vensters staat. Medische en culinaire toepassingen zijn er ook legio.

De bloesem is transpiratiebevorderend en slijmoplossend en is ook waardevol bij de behandeling van verkoudheden, griepjes en oorontsteking. Vlierbessen helpen bij dezelfde problemen en ze komen ook van pas bij reumatische klachten. Vlierbessensiroop is goed voor de keel bij een verkoudheid en helpt koorts te onderdrukken bij griep. Gekneusde bladeren bijeengebonden boven een deur of raam houden insecten op afstand. Zowel bloemen als bessen worden gebruikt voor het maken van wijn. De bessen kunnen verwerkt worden tot jenever, jam of gelei en zijn ook geschikt om kleding te verven. Grote hoeveelheden bessen kunnen beter niet rauw gegeten worden aangezien ze licht giftig zijn. Ze bevatten de naar dit geslacht genoemde stof sambunigrine, die door koken onschadelijk wordt. Van bloemschermen kunnen vlierbloesembeignets worden gemaakt. Hiervoor moeten deze in beslag worden gedoopt en daarna in ruim vet worden gebakken.

Zoals wel meer met macht beladen bomen en struiken, kreeg de vlier na de kerstening van onze streken een slechte reputatie: zo zou Judas zich aan een vlier hebben opgehangen, die daardoor afbrak en bij de val bleef zijn oor eraan hangen. Dat oor groeit nu nog altijd op oudere vlierstruiken: een (eetbare) zwam die daarom judasoor heet. Zie foto.

Waar: De vlier voelt zich goed in de meeste gronden, met een voorkeur voor een vochtige, (stikstof)rijke, neutrale tot alkalische bodem en een plek in zon of halfschaduw. In de natuur staat de vlier in hagen en bosranden.