Ossentong

Ossentong is een plantensoort uit de familie van de ruwbladigen. D.w.z. alle leden van deze familie zijn dicht bezet met haartjes die niet zacht aanvoelen. De bekende vertegenwoordigers van deze familie zijn smeerwortel en longkruid. Minder bekende leden zijn kromhals, slangenkruid en hondstong. Alle leden van deze familie hebben medicinale of andere toepassingen en zo ook ossentong. Een van de vele toepassingen was als middel tegen huidziektes, vanwege de kleurovereenkomst van het blad met een geïrriteerde huid. Dit werd gedaan vanuit de Middeleeuwse signatuurleer die stelde dat een plant een werking heeft op het orgaan waar het op lijkt. Ook werd ossentong gebruikt om de stoelgang te bevorderen, tegen aften, etc,. Insecten bezoeken de bloemen graag tijdens de bloei van mei tot in de herfst. De diepblauwe of paarse bloemen staan in ruige hoofdjes en zijn samengesteld uit vele bloempjes, die schichten genoemd worden. (zie foto)

Bijzonder: De naam ossentong in alle Europese talen komt door de (door onze voorouders ervaren) treffende gelijkenis met de tong van een os. De lange vlezige wortels leveren een helder rode kleurstof, en daarmee was de gewone ossentong vroeger een populaire verfplant. De bloemen van ossentong hebben een ingenieus sluit systeem met schubben die regen en ongewenste insecten tegenhoud en gewenste bestuivers zoals bijen en vlinders zo binnenlaat dat kruisbestuiving bijna altijd verzekerd is. En als er geen insectenbezoek plaatsvindt, verdrogen de helmknoppen zo, dat alsnog zelfbestuiving plaatsvindt als noodoplossing.

Waar: Gewone ossentong is een soort van duinen en stuifduinen, droge, zandige bewegelijke bodems. De soort wordt dan ook vooral gevonden in de Noord-Hollandse duinen en op rivierduinen langs de grote rivieren. Elders is de soort vrij tot zeer zeldzaam. Dat gewone ossentong in enig tientallen exemplaren op een zandige dijk bij de Liede voorkomt is daarom bijzonder en een aanwinst voor onze polder.