Henk Koning en zijn kerstgroepen

"Je krijgt er nooit genoeg van. En je hebt er nooit genoeg."

Hoofddorp. Henk Koning verzamelt kerstgroepen. "Mijn grote hobby. Ik heb er inmiddels zo'n 300 en ik ben er nog lang niet klaar mee. Een verslaving? Ja, dat mag je gerust zeggen.."

Wat die verslaving heeft opgeleverd is binnenkort te zien in het Fundament, de ontmoetingsruimte onder de H. Joannes de Doperkerk. Daar zijn van 16 december tot 6 januari zo'n 100 kerstgroepen, afkomstig uit de hele wereld, te bewonderen. "Ze komen uit Europa, Noord- en Zuid-Amerika, Afrika en Azië. Mijn totale collectie omvat zo'n 300 groepen, maar die kunnen we niet allemaal kwijt. We moesten dus een keuze maken."

BEELDROMAN Het idee van de kerststal werd in 1223 geïntroduceerd door Franciscus van Assisi. In een tijd waarin gewone mensen niet konden lezen of schrijven, vertaalde hij het kerstverhaal naar een beeldroman. Hij zette in een spelonk een kribbe neer en voegde daaraan een echte os en ezel toe, symbool van have en goed van de gewone man. Geen letters nodig, iedereen begreep het. Zo begon de geschiedenis van de kerststal, die zich uiteraard in de loop der eeuwen flink heeft ontwikkeld. De basisopstelling werd uitgebreid: met herders, met meer dieren, met de Drie Koningen. Er kwamen stallen in de meest uiteenlopende uitvoeringen, aanvankelijk alleen bestemd voor de huiskamers van de rijkeren. Pas in de negentiende eeuw werd het iets voor het gewone volk, met name bij katholieken. "Ik kom uit een katholiek gezin", vertelt Henk, "En een kerstboom mocht niet, dat was ongebruikelijk. Met Kerstmis draaide alles om die stal en het neerzetten gebeurde altijd heel zorgvuldig. Het was echt een ceremonie. Pas op het allerlaatste moment mocht het kindje Jezus in zijn kribbe worden gelegd."

HELE WERELD Hij herinnert zich de bijzondere sfeer die de aanwezigheid van de kerststal opriep, zowel thuis als in de kerk. "Ik was vroeger misdienaar en de kerststal had voor mij iets magisch. In de kersttijd ging ik beslist vaker naar de kerk om die nog even te kunnen zien. En ook wel naar andere kerken als ik wist dat er een stal stond. Dat magische, ik ben het nooit kwijt geraakt. Of het de basis werd van mijn verzamelliefde? Misschien wel. Ik ben zo'n 40 jaar geleden begonnen. Door vrienden uit Geldrop, die enthousiaste kerstgroepverzamelaars waren, sprong de vonk over. De kerstgroep kreeg me in zijn greep. Als ik in het buitenland was, ging ik op zoek. Familie en vrienden die een vakantiesouvenir mee wilden nemen, keken voor mij uit naar een kerstgroep. Zo kon mijn verzameling snel groeien. Ik heb ze echt van heinde en ver. Ze komen bijvoorbeeld uit de Filippijnen, uit Amerika, uit Spanje, uit Italië. De stad Napels is een walhalla voor kerstgroepenfans. Ik ben lid van de Vrienden van de Kerstgroep Nederland, zij weten alles over historie, beurzen en exposities. En dat is heel nuttig. Hoeveel groepen ik thuis heb staan? Zo'n 35, ik wissel ze regelmatig om. De rest sla ik op".

DETAILS De expositie in het Fundament biedt een grote variatie. "Ik vind ze allemaal mooi, maar vooruit, een paar toppers. Ik begin met Marcel Carbonel. Prachtige zelf geschilderde kleifiguurtjes. Uniek handwerk. Dan de tinnen kerstgroep uit Tsjechië: 24 figuurtjes - niet groter dan 4 cm - met allemaal een gezichtje met een eigen karakter. Heel bijzonder. En de kerstgroep uit walnoothout, gemaakt door Harald Kastlunger uit Noord-Italië. Hij begon zijn loopbaan als bakker in een familiebedrijf, maar besloot zich helemaal toe te leggen op schilderen en beeldhouwen. Kastlunger geeft zijn werk een unieke uitstraling mee. Hij laat de figuurtjes van zijn kerstgroep met hun handjes hele expressieve bewegingen maken. Die weerspiegelen verbazing en verwondering, maar tegelijkertijd ook bijzondere vreugde over het kindje in de kribbe. Een teken van hoop in donkere dagen."

De expositie in het Fundament is een initiatief van Boekwinkel Het Kruispunt, de winkel voor het Andere boek, gevestigd op het terrein van de H. Joannes de Doperkerk. Duur: 16 december t/m 6 januari. Tijd: elke middag 13.30 - 17.00 uur. Niet op Eerste Kerstdag en Nieuwjaarsdag. Toegang gratis.