Flora & Fauna Haarlemmermeer

24 december 2017 om 00:00 Lokaal nieuws

Franke van der Laan

Purpersteeltje

In de winter trekken de kruiden zich terug in zaad of wortelstokken en ook de meeste bomen gaan in rust. De afwezigheid van grote concurrenten die hen overschaduwen, is een kans voor een zeer oude groep kleine plantjes, nl de mossen. Deze hebben het vermogen om ook bij zeer lage temperaturen te groeien. En in herfst, winter en vroege voorjaar grijpen zij hun kans en groeien maximaal. Mossen behoren tot de oudste organismen die op land konden leven. Ze zijn zo klein omdat ze geen wortels en stengels met vaten hebben en moeten het hebben van diffusie van vocht en voedsel door hun dunne eencellige bladeren.

BIJZONDER Er bestaan veenmossen die in moerassen groeien en meters lang kunnen worden, slaapmossen met liggende stengels en topkapselmossen die rechtop staan. Ze vermenigvuldigen zich allemaal via afgebroken 'stekjes' en sporen. Een van de meest algemene (topkapsel)mossen is het purpersteeltje. Het is een piepklein mosje van 1-2 cm hoog dat alleen opvalt als het sporenkapsels draagt die een kenmerkende purperen kleur hebben (foto). Omdat purpersteeltje dichte matten vormt, is deze soort daarmee van grote afstand te herkennen. En om dat deze winter zo zacht is, is dat sporenvomingsproces volop gaande. Je hebt bij het purpersteeltje mannelijke en vrouwelijke plantjes. De mannetjes maken spermacellen en die zwemmen bij regenachtig weer naar de vrouwtjes toe. En net is ontdekt dat insecten zoals springstaarten, die zich in de mosplakkaten verschuilen bij dat transport ook een rol spelen. Als de vrouwtjes bevrucht zijn, groeit uit de bevruchte eicel een sporenkapsel op de lange purperen steel. In het kapsel groeien de ongeslachtelijke sporen, die zich ver kunnen verspreiden en wel 16 jaar kiemkrachtig kunnen blijven. Deze afwisseling van geslachtelijke voortplanting tussen mannetjes en vrouwtjes en sporenvorming heet generatiewisseling, en komt bij de meeste mossoorten voor.

WAAR Purpersteeltje komt voor in de bebouwde kom, langs paden en wegen en op droge zandgrond.

Meldingen van bijzondere dieren en planten kunt u doorgeven aan info@stichtingmeergroen.nl. Persoonlijk kunnen wij u te woord staan op werkdagen bij De Heimanshof, Wieger Bruinlaan 1-7 in Hoofddorp. Alle columns vanaf april 2006 vindt u op www.stichtingmeergroen.nl.

Mail de redactie
Meld een correctie

advertentie
advertentie