Flora & Fauna Haarlemmermeer

Franke van der Laan

Knikkend Nagelkruid

In Nederland komen 2 soorten nagelkruid voor: geel nagelkruid en knikkend nagelkruid. De reden voor deze column is dat, hoewel knikkend nagelkruid in mei tm juli hoort te bloeien, hij op een aantal plaatsen vol in bloei staat midden in de winter (foto).Het heeft zoals de naam aangeeft een bloem die naar beneden hangt, maar het zaadbolletje wat daaruit groeit, richt zich omhoog. Die zaadbolletjes (bij beide soorten) zijn voorzien van talloze haakvormige puntjes waardoor ze zich makkelijk via kleren en in dierenvachten verspreiden. Beide soorten hebben jaarrond groene bladeren en zijn dus ook in de winter decoratief. Als ze door de klimaatverandering ook nog jaarrond gaan bloeien is dat een extra reden om zuinig met knikkend nagelkruid om te gaan.

BIJZONDER Nagelkruiden ontlenen hun naam aan het feit dat hun wortels, indien gedroogd, de geur en smaak van kruidnagel en hebben en ook een sterk geneeskrachtige werking. Helaas is knikkend nagelkruid een soort die ernstig bedreigd is en de afgelopen 25 jaar met 50-75 % is afgenomen. Uit eigen ervaring weet ik dat geel nagelkruid een zeer algemene en bijna onuitroeibare soort is in tuin, bossen en zelfs spoordijken. Dus als u een experiment met nagelkruidwortel wilt doen is de wortel van geel nagelkruid de ideale kandidaat. De medicinale werkingen van nagelkruid is zo groot dat het Benedictuskruid of gezegend kruid werd genoemd. Het werkt versterkend bij het hart, in de spijsvertering, maar ook desinfecterend en pijnstillend en kan aan wijn een prettige geur en smaak toevoegen. In verband met de sterke werking is het aan te raden geen enkel gebruik te overdrijven en nooit langer dan een paar weken achtereen te laten duren.

WAAR Knikkend nagelkruid houdt van zonnige standplaatsen in vochtige, voedselrijke bossen, liefst met kwel. Het is een kenmerkende soort van een bostype met vogelkers en haagbeuk. Geel nagelkruid staat overal in de Haarlemmermeer in bossen, langs wegen, in tuinen en tussen bestrating op beschaduwde plekken en beide natuurlijk in De Heimanshof.

Meldingen van bijzondere dieren en planten kunt u doorgeven aan info@stichtingmeergroen.nl. Persoonlijk kunnen wij u te woord staan op werkdagen bij De Heimanshof, Wieger Bruinlaan 1-7 in Hoofddorp. Alle columns vanaf april 2006 vindt u op www.stichtingmeergroen.nl.