Aan tafel met kunstenaar Frans Ouwerkerk

HOOFDDORP Onrustig, altijd op zoek om iets te creëren, Frans Ouwerkerk (biologisch 63, maar verstandelijk nog steeds een kleuter). Hij was altijd al het buitenbeentje van de familie. Tekenen en kleuren zijn alles voor hem. Meer dan dat heeft hij niet nodig.

Ouwerkerk is een passionele man die van jongs af aan zijn eigen weg volgde. "Ik kan niet anders. Ik heb een sterke wil en geef nooit op en ik heb een hekel aan autoriteiten en regels. Dat zit nou eenmaal in me. Creëren is voor mij scheppen uit chaos. Een schilderij maken is een enorme strijd. Steeds weer opnieuw beginnen…"

RECALCITRANT "Mensen hebben me nooit goed kunnen plaatsen in een hokje. Nog steeds niet. Mijn vader zat vroeger vaak op school omdat ik de lessen weer eens verstoord had. Dan was ik weer eens de klas uitgetrapt. Hij moest dan rechtbreien wat ik gedaan had… Ik was altijd al recalcitrant. Een eenling in een groep. Ik ben geen meeloper, geen kuddevolger. Als je de kudde volgt, dan loop je al snel in de stront van een ander. Mijn blik is breder dan van de meeste mensen. Als er iets gebeurt, dan kijk ik eromheen. Want ik wil altijd weten wat de achterkant van het decor is. Wat er echt speelt. Ik ben enorm nieuwsgierig en beleef alles intens. Ik leef vanuit mijn ziel, mijn hart. Inspiratie haal ik uit alles wat ik om me heen zie en hoor. Als ik net een boek heb gelezen over Egypte bijvoorbeeld, dan laat ik me inspireren door Egyptische taferelen."

SELFMADE Frans Ouwerkerk is kunstenaar. "Maar kunstenaar kun je niet worden, je bent het gewoon omdat je niet anders kan. Ik ben er 24 uur per dag mee bezig". Een selfmade man. Een opleiding heeft hij er nooit voor gevolgd. "In mijn jeugd vocht ik met vuisten, later met verf en kwasten. Ik ben niet bang uitgevallen. Ik voetbalde destijds in een Hoofddorps voetbalteam, maar het ging vaak niet goed. Op een dag kwam Karin kijken naar haar broers. Bij de bar in de voetbalkantine ontmoeten we elkaar en vroeg ik haar om een zoen. Inmiddels zijn we 43 jaar bij elkaar. Karin komt er even bijzitten: "Nee, het is nooit saai met Frans. Altijd wat te beleven."

ALLEEN Elke ochtend om 7 uur wandelt Ouwerkerk een rondje door de wijk. Alleen. Hij heeft geen zin om iemand tegen te komen. Soms ook wel twee keer per dag.

Hij vindt dan vaak weggegooide spullen waar hij iets kunstzinnigs van kan maken. Vrienden heeft hij niet. Hij gruwt van het woord 'vrienden'.

Een eng woord vindt hij dat. "Ik geloof in ieder mens en ik ben open minded, maar vrienden… nee die heb ik niet. Naar verjaardagen ga ik niet. Naar uitvaarten evenmin. Een uitzondering maakte ik voor mijn schoonmoeder Coby. Mijn grootste fan!"

HENK EN KAREL Zijn leven speelt zich vooral af in zijn KLM-blauw geschilderde vrijstaande huis aan de J.C. Beetslaan. In de voortuin pronkt Situatie 2015. Het is een naakte vrouw op een kluis met een Amsterdammertje voor haar schaamstreek. Ouwerkerk houdt niet van reizen, alleen in zijn hoofd reist hij voortdurend. Het atelier is zijn domein en soms gaat hij op visite in het hoofdgebouw. Daar is zijn vrouw Karin. In de 100 meter diepe tuin bevindt zich een kennel waar de honden Henk en Karel wonen. Twee broers, die Ouwerkerk assisteren en die worden uitgelaten in de tuin. Achterin bevindt zich het zomerhuis waar volgens Ouwerkerk iedereen samenkomt. "Ik ben graag in mijn comfortzone. Mensen bezoeken mij wel, maar zelf ga ik niet weg. Ook onze zoon Job die in Amsterdam woont, komt altijd hier. Nee, ik ga daar niet naartoe…"

Ouwerkerk wordt wel eens gevraagd om op basisscholen te vertellen over zijn werk en verftechnieken. Maar alle uitnodigingen slaat hij af. "Ik ben geen reizend circus. Sinds jaren exposeer ik ook niet meer. Alleen nog voor het hoofdgebouw en in mijn atelier."

DROMEN "Ik ben een heel tevreden mens. Alles wat ik kan wensen, heb ik bereikt. Ik heb niks meer na te jagen. Al mijn dromen zijn uitgekomen. Ik had de droom om kunst te laten zien en er mee de wereld in te gaan. Om te doen en laten wat ik wil. Vrijheid te hebben. Dit is ook gebeurd met vallen en opstaan. Ik heb veel applaus gekregen." Hij laat alle artikelen zien die over hem zijn geschreven en die hij als bewijs heeft opgeplakt op de muur in zijn atelier.

CORVETTE Een echte Corvette beschilderen, leek hem ook wel wat en hij liet er een overkomen uit Amerika. Zijn droom: die voor het hoofdgebouw plaatsen op een stellage van vier meter hoog om zo passanten uit hun dagelijkse routine te halen. "Aandacht trekken, wilde ik. Tja, dat is voor 100 procent gelukt tot Amerika aan toe."

Van de gemeente Haarlemmermeer moest Ouwerkerk de Corvette weer weghalen uit zijn voortuin. Sindsdien is de goud-zwart beschilderde Corvette het middelpunt in zijn atelier. Daar staat ook een skelet en een doodskist met 'gereserveerd' erop. "Ik heb een fascinatie voor de dood. Ooit werkte ik als sloper in Het VU-ziekenhuis en toen durfde niemand naar de snijruimte. Toen ben ik maar gegaan. Je moet er wel even door, maar doden doen niets."

TWEEDE KANS Bijna was Ouwerkerk zelf ook dood geweest. "Mijn laatste droom is ook om te sterven in het harnas in mijn atelier. Een jaar geleden deelde ik mijn kunst met 3500 mensen over de hele wereld via Facebook. Ik nodigde Roel Kyvelos uit om een vlog te maken met als naam 'Kunst is dodelijk'. Ik rook shag, al heel lang. En van elk sjekkie dat ik rook, schrijf ik de tijd op wanneer ik hem neem. Toch snel 20 per dag. Ineens werd ik niet goed en zakte ik in elkaar."

Zijn vrouw werd erbij gehaald. "Ik dacht in eerste instantie dat Frans het bedacht had, in scène had gezet. Soms is hij gewoon niet te volgen." Met loeiende sirenes werd de kunstenaar even later naar Het OLV Gasthuis in Amsterdam vervoerd. Hij bleek twee keer een hartstilstand gehad te hebben. Zijn wens om te sterven in het harnas was bijna realiteit. "Als ik ooit kom te overlijden dan graag in mijn eigen wereld. Ze hebben me teruggebracht en sinds die 9 november 2016 rook ik niet meer. Ik mis het dagelijks maar ik heb een nieuwe kans gekregen."