Flora & Fauna: Vals essenvlieskelkje (Essentaksterfte)

HAARLEMMERMEER De es is een van de meest voorkomende boomsoorten van ons land en ook in Haarlemmermeer, zowel als bosboom als in de bebouwde kom. Met deze es leven er zeker 100 organismen samen, waaronder specifieke mossen, korstmossen en schimmels. Over twee schimmels daarvan gaat deze column: het essenkelkvliesje en het valse essenvlieskelkje dat een ziekteverwekker is.

De sporen van het valse essenvlieskelkje ontstaan in september uit minuscule kelkvormige paddenstoeltjes van 2-7 mm groot (foto inzet). Deze sporen zijn inmiddels overal aanwezig en komen binnen via de bladeren die verwelken. Vervolgens worden ook de twijgen aangetast en uiteindelijk ook het zware hout en de stam. In de winter is de bruine kleur van dode takken van de normaliter grijze bast kenmerkend (foto). De naam es komt van het woord ‘as’ van de normaliter asgrijze kleur van de bast.

BIJZONDER De soorten lijken zo op elkaar dat het valse essenvlieskelkje waarschijnlijk een mutatie is van het gewone essenvlieskelkje. De valse soort is in twee betekenissen vals. Het leeft nl niet van dode maar van levende bomen.

Als mensheid hebben we te maken met een Corona pandemie. Op dezelfde manier hebben de essen te maken met ook een essentaksterfte pandemie. Niet alle essen zullen er aan te gronde gaan, want de natuur zit zo in elkaar dat er zoveel individuele variatie is, dat altijd 5- 10 % van nature resistent is. Maar dat betekent wel dat net als bij de iepenziekte waar we nu al 3 golven van hebben gehad, elke keer 90-95 % van alle bomen zullen verliezen. Zo heftig is de natuur dus en daarbij verbleekt wat we als mensen met Corona meemaken.

WAAR Het gewone essenvlieskelkje is een inheemse soort, die vooral op afgevallen dode twijgen groeit. Het valse essenvlieskelkje is een heel ander verhaal. Deze soort is uit het verre oosten afkomstig en is het eerst rond 1990 in Europa gemeld. Rond 2006 is zij ook in Nederland verschenen en verovert en doodt in een rap tempo alle essenbestanden.

[Meldingen van bijzondere dieren en planten kunt u doorgeven aan info@stichtingmeergroen.nl. Alle columns vanaf april 2006 vindt u op www.stichtingmeergroen.nl.

Door Franke van der Laan