Prent van Pieter Idserts: ‘Gezicht op Aalsmeer vanaf het Haarlemmermeer’. De dijk links werd later Haarlemmermeers eerste infrastructuur
Prent van Pieter Idserts: ‘Gezicht op Aalsmeer vanaf het Haarlemmermeer’. De dijk links werd later Haarlemmermeers eerste infrastructuur Beeldbank Noord-Hollands Archief

Haarlemmermeers eerste infrastructuur ontdekt

15 juni 2018 om 22:23 lokaal Deel je nieuws

In het zojuist verschenen blad Oud Nuus van de stichting Oud Aalsmeer staat een afbeelding van de aanleg van de eerste infrastructuur van de latere gemeente Haarlemmermeer. Op een prent van het gezicht op Aalsmeer vanaf het Haarlemmermeer, is een dijk zichtbaar op de plek waar nu de Aalsmeerderdijk bij Aalsmeerderbrug ligt. Maar dan tachtig jaar voor de droogmaking van het meer!

 

Volgens historicus Jan Willem de Wijn die de ongedateerde prent  ontdekte in het Noord-Hollands Archief, moet de tekening in 1768 gemaakt zijn. Het afgebeelde stuk dijk werd namelijk volgens gegevens van Rijnland in dat jaar aangelegd. En in het stuk open water rechts naast de dijk werd een jaar later pas een dijkstuk aangebracht. Dan moet tekenaar Pieter Idserts zijn schets dus wel in 1768 gemaakt hebben.

 

Eerste infrastructuur

De hele dijk tussen Leimuiden en Nieuwe Meer werd in delen tussen 1767 en 1777 aangelegd als een waterkering met een ringvaart erachter. Bij de droogmaking van het Haarlemmermeer werd deze dijk hergebruikt (en aangedikt) en werd de vaart een waterberging, de huidige Ringvaart.

Daarmee vormt de dijk de basis van de eerste infrastructuur van wat nu de gemeente Haarlemmermeer is. Hij dateert echter niet van de droogmaking van het meer in 1848. Dat hij tachtig jaar ouder is, toonden Hans Alderden en Jan Willem de Wijn van de stichting Oud Aalsmeer in 2015 al cartografisch aan met hun tentoonstelling ‘De redding van Aalsmeer’. Maar nu is daar dus ook beeld als bewijs van opgedoken.

 

Dankdag voor dijk

De dijk heeft Aalsmeer in de achttiende eeuw inderdaad gered van de woeste golven van de ‘waterwolf’ Haarlemmermeer. Geschiedschrijver Gevers van Endegeest schreef in 1852 een kloek boek over de inpoldering van het Haarlemmermeer. Over de oostzijde van het meer (dus de kant van Aalsmeer) vermeldde hij dat de polderdijk over een grote lengte: “gevestigd was op en tegen, of in vereniging gebragt met de bestaande dijkwerken ter beteugeling van het Haarlemmermeer uit de bijdragen van de Staten van Holland.”

Toen de Staten van Holland in 1767 hadden besloten geld vrij te maken voor de redding van Aalsmeer en achterliggende landen, besloot het dorp daarop om een jaarlijkse dankdag te houden.

 

Donateurs van de stichting Oud Aalsmeer ontvangen Oud Nuus viermaal per jaar gratis. In Haarlemmermeer is deze editie van Oud Nuus verkrijgbaar bij Boekhandel Stevens voor 6 euro.

Dezelfde locatie als op de prent, nu in 2018 vanaf de dijk
Mail de redactie
Meld een correctie

advertentie
advertentie