Dodenherdenkingen Zwanenburg, Halfweg en Spaarndam

HAARLEMMERMEER De nationale dodenherdenking in Zwanenburg en Halfweg begon met een bijeenkomst in de Protestantse kerk in Halfweg. Daarna ging het in twee aparte groepen naar de monumenten in de beide dorpen. In Spaarndam vond de herdenking plaats op het Kerkplein naast het monument. Het is al jarenlang een traditie dat de dodenherdenking in Zwanenburg en Halfweg gezamenlijk begint. Na een bijeenkomst in de kerk volgde een stille tocht naar de monumenten in Dennenlaan in Zwanenburg en de Dubbele Buurt in Halfweg.

Henk van Ommeren

In Zwanenburg sprak wethouder Derk Reneman de talrijke belangstellenden toe. Hij citeerde Cor Stam uit de Haarlemmermeer die zei: "Het was niet alleen maar spannend en avontuurlijk. Het was vooral verdriet, sjouwen en angst. '40-45': nooit meer!" Ook vertelde Reneman over een gezin aan IJweg, dat tien Joodse onderduikers verborgen wist te houden. Dit ondanks zeven huiszoekingen. En dan Hannis Bogaard, die al mensen hielp met onderduiken, voordat het woord zelfs bestond.

De toespraak in Halfweg was van wethouder Bob Graal. Zoals ieder jaar stond hij stil bij een van de tien verzetsmensen die op 17 februari 1945 op de Spaarndammerdijk waren doodgeschoten. Dit als een vergelding voor een spoorwegoverval die vier daarvoor in de omgeving had plaatsgevonden. Deze keer ging het over Jan Dol uit Den Helder. In september 1994 had hij aangesloten bij de Stoottroep Den Helder-Anna Paulowna. Op 5 februari was hij door verraad gearresteerd en overgebracht naar het Huis van Bewaring aan de Weteringschans.

Op het Kerkplein in Spaarndam-West wordt de toespraak bij toerbeurt gehouden door ene vertegenwoordiger van de gemeente Haarlem en de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Dit jaar was de laatst genoemde gemeente aan de beurt. Omdat zowel burgemeester Pieter Heiliegers als locoburgemeester Raymond van Haeften afwezig waren, was het de eer aan de nestor van de gemeenteraad. In zijn toespraak verwees Henk Werner naar twee gebeurtenissen die aan het einde van de Tweede Wereldoorlog in Spaarndam plaatsvonden. De kapelaan verborg in februari 1945 bij een razzia met gevaar voor eigen leven jongeren op de zolder van de kerk. In april 1945 sneuvelde een bekende Spaarndammer Heimen Germans bij de Slag bij Hedel. Per traditie wordt het herdenkingsvuur van de Grote Markt in Haarlem in estafette door zes leerlingen van de basisscholen naar Spaarndam gebracht. Dit vuur blijft ook op Bevrijdingsdag branden.