Zwart reuzenkussen

30 september 2010 om 00:00 Nieuws

Door het natte en tegelijkertijd warme weer is het buiten erg ‘schimmelig’. Deze column gaat niet over een paddenstoel maar over een organisme dat ook leeft op vochtige plaatsen. De groep waartoe deze soort behoort, is echter geen schimmel, geen bacterie, geen plant en geen dier…. Wat blijft er dan over? Het ontbrekende dierenrijk is dat van de slijmzwammen. Ze heten wel zwammen, maar hebben er behalve een leefwijze in vochtige hout of humus niets mee gemeen. Schimmels bestaan namelijk uit schimmeldraden, waaruit de bekende paddenstoelen groeien, terwijl een slijmzwam het grootste deel van het jaar leeft als een eencellig organisme. Als een soort amoebe jaagt deze op bacteriën.

Bijzonder: Een unieke slijmzwameigenschap uit zich bij de sporenvorming. Dan geven losse amoeben (chemische) signalen door, waardoor ze allemaal bij elkaar boven de grond kruipen. Zo’n ‘kolonie’ van losse amoeben kan zich verplaatsen. Wel niet zo snel met maar slechts 0,1 tot 2 cm/uur, maar toch. De reden dat slijmzwammen nergens in het rijk van het leven bij passen, is dat de amoeboïde cellen dan onderling versmelten, maar dat de miljarden celkernen binnen de gigantische ‘cel’, die plasmodium genoemd wordt, zelfstandig blijven. Dit plasmodium is heel zacht en ‘slijmerig’ en de grootst bekende celmassa (protoplasma) in het rijk van het leven. Na verloop van tijd verdroogt de buitenkant. De celkernen erbinnen vormen sporen en als alles droog is, barst het vlies open en verspreiden de sporen zich met de wind. Het zwarte reuzenkussen is een van de soorten die de grootste slijmzwamplasmodia vormt. Vaak meer dan een halve vierkante meter. Apart aan de naam van zwart reuzenkussen is dat het plasmodium helder wit is. Pas na het verdrogen wordt de korst zwart (zie foto’s).

Waar: Op De Heimanshof vormt zich deze herfst voor het tweede jaar een zwart reuzenkussen op een oude boomstobbe. Vorig jaar bleef het plasmodium wel een maand of 5 wit voordat het verdroogde. Inmiddels is dit proces al weer een maand aan de gang.

Mail de redactie
Meld een correctie

advertentie
advertentie