De groene long van Haarlemmermeer is jarig

HAARLEMMERMEER Als een groene buffer ligt het Haarlemmermeerse Bos tussen Haarlem en Hoofddorp. Wat een halve eeuw terug begon als een zandwinningsproject voor het ophogen van de Hoofddorpse wijk Pax, de aanleg van de Weg om de Noord en verbreding van snelweg A4, ontwikkelde zich tot het eerste recreatiegebied van Haarlemmermeer. Donderdag 4 juli viert het bos zijn veertigste verjaardagsfeest.

Vele duizenden jaren geleden, nog voor er mensen woonden, liep de zee op sommige plekken met een slurf het land in. Als gevolg hiervan zaten in het gebied, waar nu het Haarlemmermeerse Bos ligt, zandlagen op zo'n anderhalve meter onder de oppervlakte. Het ideale materiaal als ondergrond voor bouwprojecten. Met behulp van water en afzuiginstallaties werd het zand omhooggehaald. Het 25 meter diepe gat dat hierdoor ontstond, wilde men in het begin opvullen met huisvuil. Maar de opbrengst van drie miljoen kuub gedolven zand vermeerderd met overheidssubsidie, zorgde dat er een recreatiegebied kon worden aangelegd.

BOVEN VERWACHTING Het inwoneraantal van de gemeente, dat eind jaren zeventig rond de 75.000 lag, zou naar verwachting toenemen. Naar schatting zouden zo'n twee- tot driehonderdduizend mensen per jaar het recreatiegebied gaan bezoeken. Die prognose is erg voorzichtig gebleken. In veertig jaar is het inwoneraantal verdubbeld en loopt het aantal bosbezoeken richting de twee miljoen. Events als Mystery Land, Mud Masters Obstacle Run en het Concours Hippique dragen bij aan die enorme groei.

BOERDERIJ MET MEERDERE LEVENS Aan de Kruisweg, randje Haarlemmermeerse Bos, ligt boerderij Mentzhoeve uit 1857. De boerderij is vernoemd naar ingenieur Mentz. Als voorzitter van een commissie adviseerde hij Koning Willem I om gebruik te maken van windkracht om het Haarlemmermeer droog te leggen. Een advies dat de koning in de wind sloeg, want het Haarlemmermeer is met stoomkracht drooggelegd. Tot de aanleg van het bos was Mentzhoeve met 40 hectare grond een proefboerderij waar veredelingsprocessen met gewassen als granen en suikerbieten plaatsvond. In 1970 werd de boerderij aangekocht door de gemeente. De laatste officiële bewoner van de boerderij was de eerste boswachter, Huib van den Heuvel, van het Haarlemmermeerse Bos. In 1989 betrokken de Claus-broers Mentzhoeve bij hun uitgaanscentrum. In de grote graanschuur achter het pand zit sinds 1992 het Historisch Museum Haarlemmermeer.

WINDSURFSPOT Op 4 juli 1979 werd het Haarlemmermeerse bos officieel geopend. De 12.000 bomen en 200.000 aangeplante struiken waren nog laag waardoor de recreatieplas tien jaar lang een goede windsurfspot was. De verhogingen in het bos, gerealiseerd met de kleigrond die op het gewonnen zand lag, zorgt voor variatie. De open ruimtes geven het bos een parkachtige structuur. Grofweg bestaat een derde van het Haarlemmermeerse bos uit loofbomen. De pionier-beplanting van toen, waaronder snelgroeiende bomen als populieren, wordt geleidelijk vervangen door meer duurzame loofbomen als de eik en es. Het Floriadeterrein, in 2002 aangelegd als locatie voor de Wereldtuinbouwtentoonstelling, maakt inmiddels onderdeel uit van het Haarlemmermeerse Bos en draagt zo bij aan de diversiteit.

MEE VIEREN Ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan opent donderdag 4 juli om 15.00 uur de openbare fototentoonstelling die tot eind september te zien is aan de noordkant van het meer in het Haarlemmermeerse Bos (ingang Paviljoenlaan).