Vrees voor ‘waterbedeffect’ in randgemeenten door opkoopbescherming woningen in Amsterdam

Vrees voor ‘waterbedeffect’ in randgemeenten door opkoopbescherming woningen in Amsterdam

HAARLEMMERMEER Nu steden zoals Amsterdam en Haarlem in 2022 een opkoopbescherming voor bestaande woningen willen invoeren, bestaat het risico op een zogenaamd ‘waterbedeffect’ van deze maatregel. De kans is groot dat de vastgoedbranche dan uit gaat wijken naar omliggende gemeenten om hun rendementen veilig te stellen. Diverse omliggende gemeenten onderzoeken momenteel de wenselijkheid om zelf ook een opkoopbescherming in te voeren. Haarlemmermeer is nog niet zo ver.

Vorig jaar kwam een derde van alle verkochte bestaande woningen in de vier grote steden in het bezit van investeerders. Dat heeft enorme gevolgen voor de beschikbaarheid en betaalbaarheid van de woningen. De aankopen door beleggers hebben een prijsopdrijvend effect. Ze kopen woningen op om die vervolgens veelal voor veel geld te verhuren. Voor nieuwbouwhuizen is er sinds 2020 wettelijk een stokje gestoken voor dit soort praktijken. Met ingang van 2022 krijgen gemeenten via een wetswijziging ook de mogelijkheid om opkoopbescherming voor bestaande woningen in te voeren. Gemeentebesturen kunnen gebieden aanwijzen waar een vergunning nodig is om de aangekochte woningen te mogen verhuren. Voorwaarde is wel dat er in deze gebieden schaarste aan goedkope en middeldure koopwoningen bestaat.

PROPORTIONEEL Amsterdam is een van de steden die van deze mogelijkheid gebruik willen gaan maken. In februari 2022 legt het stadsbestuur een voorstel om dit in te voeren voor aan de gemeenteraad. De maatregel houdt in dat een koper na aankoop van een woning daar ten minste vier jaar zelf moet gaan wonen. Tot welke WOZ-waarde huizen onder de opkoopbescherming gaan vallen, mogen gemeenten zelf bepalen. Ze moeten daarbij wel motiveren dat de gekozen waarde proportioneel is, zodat er niet onnodig koopwoningen onder de regulering komen te vallen. Het gevolg van deze beleidsvrijheid is dat gemeenten verschillende bedragen hanteren voor woningen die zij als goedkoop en middelduur beschouwen. In Amsterdam gaat de opkoopbescherming voor de gehele stad gelden voor koopwoningen met een WOZ-waarde tot en met 512.000 euro.

ONDERSTEUNENDE ROL De provinciale PvdA-fractie is voorstander van de opkoopbescherming, omdat daarmee beschikbare woningen niet verder onbereikbaar worden gemaakt voor kopers die in betreffende gemeenten een woning zoeken. De fractie zich achter wel zorgen over de gevolgen die invoering van opkoopbescherming kan hebben voor omliggende plaatsen. De fractie heeft hierover deze week vragen gesteld aan Gedeputeerde Staten.  De partij vraagt onder meer of de provincie een ondersteunende rol kan bieden aan gemeenten die overwegen het waterbedeffect tegen te gaan door ook een opkoopbescherming in te voeren.