Nieuwe woonvorm in Margaretha's Hoeve

NIEUW-VENNEP De Vennepse stolpboerderij Margaretha's Hoeve krijgt een nieuwe bestemming. Er komen zestien appartementen in het voormalige bedrijfsgedeelte. Binnenkort een liefdevol thuis voor dementerende ouderen die niet meer zelfstandig kunnen wonen.

Geertje Bos

Nog even en dan wordt het oranje zeil op het schilddak van de monumentale boerderij aan de Hoofdweg 1321 verwijderd en komen de gesmoorde kruispannen terug. De dakpannen moeten er tijdelijk af, om te voorkomen dat mussen er nestelen. Een aardig weetje, verteld door Willem van Iterson. Hij is projectleider van Stadsherstel Amsterdam. Een organisatie die zich hard maakt voor het behoud van cultureel erfgoed, door beeldbepalende panden en monumenten te kopen, zorg te dragen voor restauratie, een passende bestemming te vinden en vervolgens te verhuren. Sinds december 2017 is Stadsherstel eigenaar van de Vennepse hoeve. Aannemingsbedrijf Holleman uit Santpoort voert de werkzaamheden uit. Het gaat om 'nieuwbouw in een oud jasje', een combinatie van restauratie en realisering van de appartementen, verdeeld over twee verdiepingen in het bedrijfsgedeelte. Als zorgconcept kiest Stadsherstel voor de kleinschalige woonvorm van de Herbergier, onder de hoede van een inwonend echtpaar.

TBC-HUISJE Bij de hoeve hoort een zogenaamd tbc-huisje dat via een schijf vlak boven de grond met de zon kan meedraaien. Het opknappen daarvan is in handen gegeven van Paul Kemper uit Oudewater, met een werkplaats in Hillegom. Daar buigt hij zich over verantwoord herstel van het in verval geraakte huisje. Kemper, van oorsprong timmerman/ houtbewerker in de bouw, ook met een opleiding als decorateur en etaleur, doet gedurende twee jaar in het Archeon ervaring op met oude materialen, verantwoordelijk voor herstel en onderhoud in het hout. Met het aansturen van stagiairs verwerft hij de titel leermeester. Dezelfde taak vervult hij in het huidige project, waarbij twee leerlingen van de vakschool voor hout, meubel en interieur, het HMC in Amsterdam, een stageplek hebben. Kemper is tevens wagenmaker. Hij ziet zijn levenswerk in het behoud van de collectie van het voormalige Leidse Wagenmakersmuseum, tegenwoordig onder zijn hoede in de Hillegomse werkplaats.

ACHTERGROND Terug naar de stolpboerderij. Wat doet een type dat in West-Friesland thuishoort, in Nieuw-Vennep? Dat heeft alles te maken met de achtergrond van de eerste eigenaar, Melis Spaans, een boer uit genoemde streek, die zich na drooglegging van de Haarlemmermeer in de nieuwe polder aan de Vennepse Hoofdweg vestigt. Een gunstige plek voor de bedrijfsvoering met de Hoofdvaart langszij, belangrijk voor de aan- en afvoer van landbouwproducten. Uit bewaard gebleven aktes blijkt Spaans goed te boeren, op een terrein van circa zestig hectare, met een combinatie van akkerbouw en veehouderij. Het vergrote bedrijfsgedeelte van de boerderij biedt niet alleen ruimte aan koeien en werkpaarden, maar wordt ook gebruikt voor de opslag van oogst en stalling van landbouwmachines. Rond 1860 vind je hier één van de vijf stoomdorsmachines in Haarlemmermeer.

BRAND De huidige Margaretha's Hoeve dateert van 1880, in dezelfde stijl gebouwd op de fundering van het oorspronkelijke pand, nadat dit door brand wordt verwoest. Nieuw is de rijkversierde uitbouw aan de voorgevel. Spaans en zijn gezin wonen hier nog zes jaar, daarna wordt boer Bulk eigenaar, later tot ver buiten de regio bekend door z'n tuigpaarden. Eind 2017 komt de hoeve leeg. In oktober 2018 beginnen de werkzaamheden waarbij de aannemer wordt geconfronteerd met enkele verrassingen. Van Iterson: "Allereerst moest het rioleringssysteem compleet op de schop. En verder was de linkerkant van de boerderij voor een deel verzakt. Onderzoek van de fundering maakte duidelijk dat het betreffende deel niet op palen was gebouwd zoals de rest, maar op staal. Bleek dat bij de herbouw na de brand de boerderij op dat punt een stuk breder was gemaakt." Een volledig nieuwe fundering biedt de oplossing. In de centrale ruimte van het bedrijfsgedeelte wijst onze zegsman op de enorme houtconstructies, waarvan het merendeel nog intact is. Alleen delen die zijn aangetast, worden vervangen. De poten met gebintstijlen houden het dak omhoog. Voor de appartementen komt er een nieuwe draagconstructie, waarbij de balken in het zicht blijven.

WONINGEN Op het land achter de hoeve, begrensd door het Venneperhout, heeft nog een andere bouwactiviteit plaats, onder de hoede van aannemingsbedrijf Thunnissen. Hier komen dertig woningen, waarvan zestien 'hofwoningen' en veertien twee-onder-één kap. Ontwerp is van architectenbureau Mulleners + Mulleners, met het motto 'landelijk wonen met een dorpskarakter', tevens met het besef, dat de nieuwe bewoners 'te gast zijn' op het eeuwenoude boerenerf.